Sportschouder

Sportschouder

Met de sportschouder wordt in het algemeen bedoeld de schouderblessures, die ontstaan door overbelasting bij voornamelijk bovenhandse sporten (zwemmen, base ball, softball, volleybal, tennis, basketball etc).
Bij de met grote frequentie en vaak met grote kracht uitgevoerde draaibewegingen van de schouder, waarbij eerst de arm naar achteren van het lichaam wordt gebracht (exorotatie) en vervolgens naar voren wordt gezwaaid (endorotatie), ontstaan er grote schuifkrachten op het kapsel, het labrum en de cuff pezen (zie fig 1).

fig 1: abductie en exorotatie van de arm treedt bij vele sporten op en belast het kapsel, labrum alswel de cuff

Daarnaast worden de spieren rondom de schouder en het schouderblad (die ook een belangrijke rol speelt bij de “werp”beweging) fors belast.
De letsels, die door deze overbelasting kunnen ontstaan zijn:

• geleidelijke rek van het voorste kapsel met soms ook een
• geleidelijk afscheuren van het labrum, zowel het voorste labrum , alswel het superieure (bovenste ) deel van het labrum (SLAP lesie); beiden leiden tot tot een subtiele vorm van instabiliteit, die vaak gepaard gaat met pijn en vaak moeilijk is te diagnostiseren.
• partiële en soms complete scheuren van de rotator cuff , aanleiding gevend tot pijn en verminderde kracht bij het werpen.
• van de spieren rondom het schouderblad die overbelast worden is de serratus spier, die het schouderblad tegen de romp houdt, het meest frequent overbelast: dit leidt tot verschillende vormen van afstaan van het schouderblad (de z.g.scapula alata); dit niet normaal sporen wordt ook wel scapula dyskinesie genoemd (zie fig 2).

fig 2: een afstaande scapula veroorzaakt door een verkeerde balans van de schouder spieren door eenzijdige belasting ontstaan

Een vaak voorkomende combinatie van afwijkingen bij de werpsporten (waarbij gerealiseerd moet worden, dat b.v. zwemmers met borst crawl ook een soort werpbeweging maken) is een letsel van superieure (bovenste) deel van het achterste labrum en de onderkant van de supraspinatus pees, die met elkaar “in botsing”komen tijdens een extreme exorotatie (naar achteren draaien) van de arm.
Dit wordt het PSI ofwel het Postero-Superieure Impingement syndroom genoemd.

Diagnostiek

Lichamelijk onderzoek is erg belangrijk: staat het schouderblad af, heeft de patiënt symptomen van instabiliteit? Soms heeft de patient verschijnselen van inklemming van de cuff: bij deze eenzijdige belasting ontstaat vaak een strak achterste kapsel, waardoor de schouderkop relatief naar voren en boven wordt gehouden en daardoor eerder tegen het acromion aanloopt met als gevolg inklemmings verschijnselen, ook wel secundaire impingement genoemd.
Bij langer bestaande symtptomen is het maken van een MRI met contrast in het gewricht zinvol, om letsels van labrum en /of cuff pezen aan te tonen. Als dit afwijkingen laat zien is een operatie soms aangewezen. Als de MRI normaal is, is gerichte oefentherapie de enige zinvolle behandeling.

Conservatieve behandeling

De oefentherapie richt zich met name op de verbetering van de spierbalans rondom de schouder:

• gerichte oefeningen van de scapula spieren , m.n. de serratus
• rekoefeningen als het achterste kapsel te strak is
• oefeningen van de overige schouderspieren om de stabiliteit te verbeteren.

Een volledige conservatieve behandeling neemt al snel een aantal maanden in beslag en het duurt vaak 3-6 maanden voordat een sporter zijn sport weer volledig kan beoefenen.

Operatieve behandeling

Aangezien overbelasting de belangrijkste oorzaak van deze aandoeningen bij sporters is, is de conservatieve behandeling meestal effectief.
Er zijn een aantal aandoeningen die voor een operatie in aanmerking komen:

• kapsel/labrum letsel door chronische rek. Het labrum kan worden teruggehecht als dit losgescheurd is; met name het bovenste/achterste deel van het labrum, dat losgegeraakt kan zijn van het glenoid kan goed worden teruggehecht; soms is het labrum aan de voorkant losgeraakt en kan worden teruggehecht
• cuff scheuren: meestal is er sprake van een gedeeltelijk afscheuren van de supraspinatus of subscapularis; met een artroscopische operatie kunnen de losgescheurde vezels worden verwijderd, als de pees voor meer dan 50% is losgescheurd van het bot van de kop wordt de pees teruggehecht.

Als de overbelasting tot een dusdanige schade heeft geleid, is de kans om op hetzelfde niveau van sportbeoefening terug te komen wel een stuk kleiner geworden.